Khoảng 10 ngày trước, nhiều tài xế đã tập trung đến Trung tâm tiếp tài xế của Be ở TP.HCM phản ứng về việc bị "giam" tiền thưởng vì liên quan đến sự nghi ngờ gian lận book chuyến ảo dịch vụ xe ôm công nghệ. Tình trạng khiến Be phải "đau đầu" để giải quyết này, trên thực tế cũng đã từng xảy ra đối với Grab, Go-Viet…
Từ sự gian lận để "bào" tiền thưởng…
Tình trạng book chuyến xe ảo đại khái như sau: Khi các ứng dụng như Grab, Go-Viet hay Be có đợt thưởng chuyến cho tài xế xe ôm công nghệ như GrabBike, Go-Bike hay BeBike… thì có một số lượng tài xế không nhỏ đã thực hiện chiêu gian lận bằng cách book chuyến xe ảo. Chuyến xe ảo có thể được book cho nhau giữa những tài xế trong nhóm gian lận, hoặc các tài xế gian lận tự kiếm tài khoản để book chuyến, hoặc thậm chí nhờ hành khách book giúp.
Những chuyến ảo thường có hành trình ngắn với cước vận chuyển thấp nhằm tiết giảm đến mức thấp nhất khoản chiết khấu tài xế phải trả cho phía ứng dụng trích tỉ lệ (20-25%) từ khoản cước ấn định của chuyến xe. Đồng thời qua đó, tài xế cũng sẽ cân đối với khoản thưởng thu về theo cách làm sao có lợi nhất.
Người viết bài này từng được đề nghị book giúp một chuyến ảo (tất nhiên là được trấn an không phải trả cước mà tài xế sẽ tự chịu) song sau khi biết mục đích không hay ho của tài xế nên đã từ chối.
Với rất nhiều hành khách, khi được đề nghị book giúp chuyến xe ảo với động cơ gian lận của tài xế lại nghĩ đơn giản là "không mất gì của bọ" thành ra vô tình tiếp tay cho việc làm sai trái.
Tài xế BeBike tập trung tại Trung tâm tiếp tài xế của Be ở TP.HCM để kiện việc hãng "giam tiền thưởng"
Từ tháng 9/2018, Go-Viet chính thức gia nhập thị trường dịch vụ ứng dụng đặt xe và tung ra chương trình thưởng chuyến để thu hút tài xế, kéo theo Grab cũng phải tung ra chương trình thưởng tương tự để cạnh tranh lại. Theo đó, trong khoảng thời gian từ tháng 9-11/2018, tình trạng gian lận book chuyến xe ảo rộ lên trong giới xe ôm công nghệ Grab và Go-Viet với cụm từ thường được nhắc tới là "bào tiền thưởng". Phía Grab và cả Go-Viet đã phải tìm hiểu, nghiên cứu các biện pháp kĩ thuật công nghệ để lần ra manh mối hành vi gian lận của các tài xế để chế tài, xử lí.
Be đang vướng vào tình trạng bị "bào tiền thưởng" cũng chỉ là bổn cũ soạn lại của những tài xế gian lận mà thôi. Không có chiêu thức gì mới hơn, cốt lõi cũng chỉ vì lòng tham và sự sai trái.
… đến sự bào mòn nhân cách
Từ Grab, Go-Viet cho đến trường hợp Be mới đây, không ít tài xế đã phản ứng bằng cách tập trung đến trụ sở của doanh nghiệp. Tuy nhiên cần phải khẳng định rằng, cho dù không phải tất cả các tài xế xe ôm công nghệ đều gian lận, thì phía các ứng dụng cũng hoàn toàn có lí khi áp dụng qui trình rà soát, xử lí tình trạng này, theo đó phải mất thời gian cả tuần cho đến nửa tháng gây ra hiểu lầm của không ít tài xế là bị "giam tiền thưởng".
Tuy nhiên trong phản hồi mới đây, Be cho biết qua điều tra cho thấy phần lớn các trường hợp tài xế đến Trung tâm tiếp tài xế của Be để phản ánh về việc bị nghi ngờ lỗi gian lận chính là các tài xế vi phạm các nguyên tắc hoạt động của Be trong việc dùng tài khoản khách ảo và tạo chuyến đi không hợp lệ để gian lận. Thậm chí, có những tài xế đã cố ý gian lận số tiền lên đến vài triệu đồng trong một kì thưởng.
Đó là những "con sâu làm rầu nồi canh" nhưng còn đóng vai "nạn nhân" để phản đối. Không chỉ là sự gian lận, nỗi hổ thẹn, mà còn là sự cạn kiệt của liêm sỉ.
Những tài xế gian lận để "bào tiền thưởng" đang song hành với hành trình tự bào mòn nhân cách của mình. Cho dù họ có than nghèo kể khổ ra sao, dư luận cũng không thể cảm thông cho những hành vi sai trái như vậy, càng không thể mù quáng ủng hộ sự phản ứng của họ đối với phía doanh nghiệp vận hành các ứng dụng đặt xe. Bởi chính các doanh nghiệp này chứ không phải các tài xế, mới là nạn nhận của tình trạng gian lận "bào tiền thưởng".
Và tất nhiên, sự gian lận này còn làm liên lụy đến bao tài xế khác, làm ăn lương thiện nhưng bị nghi ngờ, hình ảnh người tài xế xe ôm công nghệ bị ảnh hưởng.
Sự gian lận của những "con sâu làm rầu nồi canh" đó cũng khiến bao người sống thiện lương cảm thấy hổ thẹn thay. Chính từ đây, cộng đồng càng phải cảnh tỉnh hơn nữa với những đối tượng làm những việc xấu, sai trái đóng vai nạn nhân bị "xử tệ". Và hành khách, người dùng các ứng dụng đặt xe nói chung càng không thể vì "lòng tốt" mà "tiếp tay" cho những tài xế xe ôm công nghệ gian lận.